SUİ479

Modern İran'da Siyaset, Toplum ve Uluslararası İlişkiler

Dersi Veren Fakülte \ Bölüm
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi \ Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler
Kredi
AKTS
Ders Türü
Öğretim Dili
3
6
Seçmeli
İngilizce
Ön Koşullar
Bu dersin önkoşulu bulunmamaktadır.
Dersi Alan Programlar
SUİ programı için bölüm seçmeli ders olup diğer programlar fakülte veya üniversite seçmeli ders olarak alabilir.
Ders Tanımı
Bu ders, modern İran’ın 19. yüzyıldan günümüze yaşamakta olduğu uzun değişim ve dönüşüm sürecini analiz etmeyi ve ülkenin siyasetine, toplumuna ve uluslararası ilişkilerine ışık tutmayı amaçlamaktadır. Ders kapsamında Kaçarlar, Pehleviler ve İslam Cumhuriyeti döneminde devlet ve ulus inşası süreçleri; İran'ın 20. yüzyıldaki iki büyük devriminin (1906-1911 Anayasa Devrimi ve 1979 İran Devrimi) nedenleri ve sonuçları; ülkedeki sosyal hareketler, kimlik ve demokratikleşme arayışı gibi geniş bir yelpazedeki konular uluslararası faktörlerin ve yerel aktörlerin (elitler, kadınlar ve gençler) çok düzeyli analizi yoluyla ele alınacaktır.
Ders Kitapları ve/veya Kaynaklar
Gene R. Garthwaite, The Persians, (Blackwell Publishing, 2005).
Ervand Abrahamian, A History of Modern Iran, (Cambridge University Press, 2008).
Nikki R. Keddie, Modern Iran: Roots and Results of Revolution, (Yale University Press, 2003).
Gülriz Şen, Devrimden Günümüze İran’ın ABD Politikası: Tarihsel Sosyolojik Bir Analiz, (Ankara: ODTÜ Yayıncılık, 2018), 2. Baskı.
Fred Halliday, “İran Devrimi: Eşitsiz Gelişme ve Dinci Popülizm”, in Serpil Üşür (ed), İran Devrimi: Din, Anti-emperyalizm ve Sol, (Belge Yayınları, 1992), 9-53.
Misagh Parsa, “State, Class, and Ideology in the Iranian Revolution”, Comparative Studies of South Asia, Africa, and the Middle East, 29:1, 2009, 3-17.
Mehdi Moslem, Factional Politics in post-Khomeini Iran, (Syracuse University Press, 2002), 1-46.
Valentine Moghaddam, “Islamic Populism, Class and Gender in Post-Revolutionary Iran”, in John Foran (ed.), A Century of Revolution: Social Movements in Iran, (Minneapolis: University of Minnesota Press, 1994), 189-222.
Anoushiravan Ehteshami, After Khomeini: The Iranian Second Republic, (London: Routledge, 1995).
Behzad Yaghmaian, Social Change in Iran: An Eyewitness Account of Dissent, Defiance, and New Movements for Rights, (State University of New York, 2002).
Anoushiravan Ehteshami and Mahjoob Zweiri, Iran and the Rise of its Neo-Conservatives: The Politics of Tehran’s Silent Revolution, (London: I.B.Tauris, 2007).
Gülriz Şen, “İran ve Arap Baharı: Bağlam, Söylem ve Siyaset”, Ortadoğu Etütleri, 3(2), 2012, 95-118.
Hassan Ahmadian and Payam Hosseini, “Iran’s Syria strategy: the evolution of deterrence”, International Affairs 95:2, 2019, 1-24.
Farzan Sabet and Roozbeh Safshekan, “The revolutionary guard in Iranian domestic and foreign power politics” (Chapter 8), in Shahram Akbarzadeh (ed.), Routledge Handbook of International Relations in the Middle East, (Routledge: 2019), 96-109.
Gülriz Şen, “Nükleer Anlaşma bağlamında İran-ABD ilişkilerinde fırsat ve krizler: 2013-2018 dönemine yeniden bakış”, Türkiye İran Araştırmaları Dergisi, 1:2, 2022, 56-75.
Gülriz Şen, “Ruhani Döneminde Devlet-Toplum İlişkileri: Umut, Düş Kırıklığı, Yeniden Umut”, Ortadoğu Analiz, (September-October 2017), 9:82, 14-16.
Asef Bayat, “The Fire That Fueled the Iran Protests”, The Atlantic, 27 January 2018.
Gülriz Şen, “2019 İran İsyanları: Sokağın Talepleri ve Siyasetin Açmazları Üzerine Bir Değerlendirme”, Daktilo1984, 19 Kasım 2019.
Bernard Hourcade, “Ebrahim Raisi's Domestic Policy: Conservative, Pragmatic or Paralyzed?”, The Muslim World, Special Issue: The Domestic Politics of Iran & The International Relations of Iran, 113:1-2, (Winter-Spring 2023), 19-31.
International Crisis Group, “Iran: The Riddle of Raisi”, Middle East Report N°224, 5 August 2021.
Touraj Atabaki, “From multilingual empire to contested modern state”, in Homa Katouzian and Hossein Shahidi (eds), Iran in the 21st century: Politics, Economics and Conflict, (London: Routledge 2008), 41-62.
Shahram Akbarzadeh et al, “The Kurds in Iran: balancing national and ethnic identity in a securitised environment”, Third World Quarterly, 40:6, 2019, 1145-1162.
Haleh Esfandiari, “The Women’s Movement”, The Iran Primer.
Omid Memorian and Tara Nesvaderani, “Youth”, The Iran Primer.
Ervand Abrahamian, “Why the Islamic Republic Has Survived.”, Middle East Report 250, 2009.
Mohammad Ali Kadivar et al, “Labor Organizing on the Rise Among Iranian Oil Workers”, MERIP, 25 August 2021.
Gülriz Şen, “Mahsa Emini’nin Ardından İran’da Kadın, Hayat ve Özgürlük”, DPK Notları 2022/17, Ekim 2022.
Gülriz Şen, “İran: Dünden Sonra, Yarından Önce”, Fikir Turu, 24 November 2022.
Vali Nasr, “Iran’s Hard-Liners Are Winning How Months of Protest Forged an Even More Intransigent Regime”, Foreign Affairs, February 6, 2023.
Sınıf Tartışması için Film: Persepolis (Marjane Satrapi)
Sınıf Tartışması için Film: Leyla'nın Kardeşleri (Said Rustayi)
Ders Amaçları
Ders, İran'da devlet, toplum ve dış politikanın tarihsel temellerini ortaya koymanın yanı sıra, nükleer kriz, İran'ın bölgesel rolü ve Arap Ayaklanmaları sırasındaki politikalarını da içeren güncel gelişmelerin bir analizini sunmayı amaçlamaktadır. Böylelikle ders, öğrencilere modern İran hakkındaki temel bilgileri kazandırmayı ve onların İran'ın siyasetini, toplumunu ve dış politikasını dünya ve bölge siyasetindeki değişimler ve süreklilikler bağlamında okuyabilmelerini sağlamayı amaçlamaktadır.
Ders Çıktıları
1. Öğrenciler, İran’ın modern dönem tarihinin ve siyasetinin kritik tarihsel kavşakları ve şahsiyetleri hakkında bilgi edinir ve iç siyasi ve sosyal değişim ile ülkenin dış politikasındaki değişimler arasındaki bağlantıları kurar.
2. Öğrenciler, Soğuk Savaş, Soğuk Savaş Sonrası, 11 Eylül Sonrası ve Arap Ayaklanmaları Sonrası dönemleri inceleyerek İran'ın siyasetini, toplumunu ve dış politikasını dünya ve bölge siyasetindeki değişimler ve süreklilikler bağlamında konumlandırabilir. Böylelikle, temel Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler kavramlarıyla bağlantılı olarak Alan Çalışmaları/Bölge Çalışmaları perspektifi kazanırlar.
3. Öğrenciler, iç ve bölgesel/uluslararası dinamikleri inceleyerek İran siyasetine çok boyutlu bir bakış açısı geliştirmenin yanı sıra Tarih ve Sosyoloji alanlarından gelen bilgilerle disiplinler arası bir bakış açısı kazanırlar.
4. Öğrenciler ders okumalarını yaparak, seçilmiş İran filmlerini derslerde tartışarak ve ara sınav ile final sınavlarındaki yazılı performansları yoluyla akademik İngilizce becerilerini geliştirirler.
Referans Ders Çizelgesi
1. Hafta: Giriş & Modern İran: Tarih ve Coğrafya
2. Hafta: Kaçar Hanedanlığı Döneminde Devlet ve Toplum & İran Anayasa Devrimi (1905-1911)
3. Hafta: Pehleviler Döneminde İran: Rıza Şah (1925-1941) & Muhammed Rıza Şah Dönemleri (1941-1979)
4. Hafta: 1979 İran Devrimi: Nedenleri ve Etkileri
5. Hafta: 1980'lerde İran'da Siyasal ve Toplumsal Dönüşüm ve Dış Politika
6. Hafta: 1990'lardan erken 2000'lere İran'da Yeniden İnşa ve Reform Dönemi
7. Hafta: 2000'lerde Kriz ve Karşılaşma Döneminde İran'da Devlet, Toplum ve Dış Politika
8. Hafta: Hasan Ruhani Döneminde Dış Politika (2013-2021)
9. Hafta: Hasan Ruhani Döneminde Devlet ve Toplum (2013-2021)
10. Hafta: İbrahim Reisi'nin Kısa Cumhurbaşkanlığı Döneminde Siyaset, Toplum ve Dış Politika (2021-2024)
11. Hafta: İran'da Kadınlar, Azınlıklar ve Sosyal Hareketler
12. Hafta: İran' da Devlet, Toplum ve Devrimin Geleceğine Dönük Değerlendirmeler
Referens Değerlendime Ölçütleri
• Yoklama % 5
• Derse Katılım % 10
• Ara Sınav % 35
• Final % 50
Program Çıktısı *
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Ders Çıktısı
1
2
3
4