SUİ433

İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi \ Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler

3

6

Seçmeli

İngilizce

Bu dersin önkoşulu bulunmamaktadır.

SUI öğrencileri için bölüm seçmeli dersi olarak açılır, diğer program öğrencileri Fakülte veya Üniversite Seçmeli Ders olarak alabilir.

Dersi üç ana bölümde incelemek mümkündür: Birinci bölümde jeopolitik kavramı kısaca tanımlandıktan sonra, on dokuzuncu yüzyılda ve yirminci yüzyılın başında imparatorluklar çağının son döneminde jeopolitik algısı incelenecektir. Bunu kıta Avrupası'nda, özellikle Alman coğrafyacılar tarafından geliştirilen ve Nazi yayılmacılığının temellerini atan Alman jeopolitik anlayışının ve İkinci Dünya Savaşı’nın ardından Soğuk Savaş’ın iki farklı döneminde jeopolitik algısının nasıl dönüştüğünün analizi takip edecektir. Bu tarihsel arka plandan sonra Soğuk Savaş sonrası jeopolitik algılamalar, klasik jeopolitik algısını eleştiren yeni jeopolitik kuramlar ve güç, alan, sınır gibi jeopolitik kavramların incelendiği teorik bir analiz gelecektir. Ders Türkiye'de Soğuk Savaş sonrası jeopolitik düşüncenin evrimine dair bir tartışma ile sona erecektir.

1. Klaus Dodds, Geopolitics: A Very Short Introduction, (Oxford: Oxford University Press, 2007).
2. Klaus Dodds ve David Atkinson (ed.), Geopolitical Traditions: A Century of Geopolitical Thought, (London & New York: Routledge, 2000).
3. Colin Flint, Introduction to Geopolitics, (London and New York: Routledge, 2006).
4. John Agnew, Katharyne Mitchell, Gerard Toal (ed.), A Companion to Political Geography, (Malden & Oxford: Blackwell Publishing, 2003)

Bu dersin amacı uluslararası ilişkiler ile coğrafya disiplinini birleştiren ve uluslararası ilişkilerin temel aktörü olan devletlerin uluslararası sistemde nasıl konumlandırıldığını araştıran jeopolitik disiplinini incelemektir. Bu çerçevede jeopolitik kavramının doğuşu ve tarihsel bir perspektif içinde evrimi, farklı jeopolitik kuramların dünyayı nasıl farklı algıladıkları tartışılacak ve güç, alan, sınır gibi jeopolitik kavramların ne anlama geldiği üzerinde durulacaktır.

1. Bu dersin sonunda öğrenciler jeopolitik kavramının zaman içindeki evrimini farklı jeopolitisyenlerin eserleri üzerinden takip edebilirler.
2. Bu dersin sonunda öğrenciler coğrafya ve siyaset etkileşimini yorumlayabilirler.
3. Bu dersin sonunda öğrenciler küresel uluslararası ilişkiler içindeki jeopolitik dönüşümleri analitik olarak değerlendirebilirler.
4. Bu dersin sonunda öğrenciler güç, alan, sınır gibi temel kavramları jeopolitik açıdan değerlendirebilirler.

1. Hafta: Dersin Tanıtımı ve Giriş
2. Hafta: Tarihsel Perspektiften Jeopolitik (I): Emperyal (Medeniyetçi) Jeopolitik ve Karşı Tepkiler: İngiliz, Amerikan ve Rus Jeopolitik Düşüncesinin Öncülleri
3. Hafta: Tarihsel Perspektiften Jeopolitik (II): Doğallaştırılmış Jeopolitik: İkinci Dünya Savaşı Öncesi ve Sırasında Alman ve Japon Jeopolitiği
4. Hafta: Tarihsel Perspektiften Jeopolitik (III): Detant Öncesi Soğuk Savaş Jeopolitiği .
5. Hafta: Tarihsel Perspektiften Jeopolitik (IV): Detant Dönemi ve Sonrasında Soğuk Savaş Jeopolitiği
6. Hafta: Tarihsel Perspektiften Jeopolitik (V): Soğuk Savaş Sonrası Jeopolitik ve Küreselleşme Tartışmaları
7. Hafta: Eleştirel Jeopolitik
8. Hafta: Jeopolitiğe Yeni Kuramsal Yaklaşımlar (Radikal Jeopolitik, Feminist Jeopolitik, Post-Kolonyal Jeopolitik, Post-Modern Jeopolitik, Yeşil Jeopolitik)
9. Hafta: Jeopolitikte Temel Kavramlar (Güç, Alan ve Sınır)
10. Hafta: Türkiye’de Jeopolitik Algısı ve Türkiye’nin Jeopolitiği
11. Hafta: Eleştirel Jeopolitiğin Eleştirisi
12. Hafta: Dersin Değerlendirilmesi ve Sonuç

• Ara Sınav % 40
• Final % 40
• Derse Katıtlım % 20