SUİ425

İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi \ Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler

3

6

Seçmeli

İngilizce

Bu dersin önkoşulu bulunmamaktadır.

SUİ Programı için bölüm seçmeli ders, diğer programlar için kontenjan dahilinde fakülte veya üniversite seçmeli ders olarak açılır.

Balkanlar, tarih boyunca en karmaşık bölgelerden biri olmuş ve günümüzde de bu karmaşıklığını sürdürmektedir. Bölge, tarihi boyunca etnik rekabetlerin hakim olduğu, ortaçağ ve modern geleneklerin iç içe geçtiği bir yapıya sahiptir. Coğrafi konumu, bölgeyi Batı ve Doğu arasındaki kültürel, ekonomik ve siyasi rekabetin bir savaş alanına dönüştürmüştür. Özellikle 18. ve 19. yüzyıllarda Büyük Güçler arasındaki şiddetli jeopolitik rekabetin sahnesi olmuştur. Bu karmaşık ve iç içe geçmiş jeopolitik ilişkiler tarihi, günümüz siyasi manzarasının temelini oluşturmuştur. Bölgesel jeopolitik dinamikler; devletlerin ortaya çıkışına ve dağılmasına, demokratik ve diktatoryal rejimlerin yükselip çökmesine, demografik mühendislik süreçlerine ve düşük yoğunluklu silahlı çatışmalardan savaşa kadar uzanan geniş bir savaş yelpazesine tanıklık etmiştir. Günümüz siyasi ilişkileri hâlâ güçlü tarihi geçmiş ve etnik hakimiyet ile NATO ve AB etkisi arasında bir denge içinde şekillenmektedir.

Tim Marshall, The Prisoners of Geography

Mark Mazower, The Balkans: A Short History

Leon Dominian, The Balkan Peninsula, Bulletin of the American Geographical Society, Vol. 45, No. 8 (1913), pp. 576-584

Maria Todorova, Imagining the Balkans

Maria Todorova, Balkans from Discovery to Invention

Bu dersin amacı, öğrencilerin Balkanlar bölgesini ve onun jeopolitik ilişkilerini bütüncül bir şekilde anlamalarını sağlamaktır. Bu doğrultuda öğrenciler:

Geçmişten günümüze Balkanlar'daki tarih, siyaset ve toplumu öğreneceklerdir.

Balkan siyasi kültürünü, ülkeler arasındaki bölgesel ve küresel ilişkilerdeki önemli benzerlikler ve farklılıklar çerçevesinde inceleyeceklerdir.

Balkanların ekonomik, siyasi ve güvenlik ortamını şekillendiren günümüz koşullarını analiz edeceklerdir.

Küreselleşmenin ve diğer küresel aktörlerin Balkanların siyasi manzarasını nasıl etkilediğini ve bu aktörlerin bölgedeki çıkarlarını tanımlayacaklardır.

1. Öğrenciler, Balkanların tarihi, siyasi ve toplumsal dinamiklerini öğrenir ve bölgedeki etnik, kültürel ve siyasi çatışmaların kökenlerini analiz etme becerisi kazanır.
2. Balkan siyasi kültürünü, bölgesel devletlerin ulusal ve uluslararası ilişkilerini inceleyerek, bölgesel farklılıkların analizini yapar.
3. Öğrenciler, küresel güçlerin Balkanları nasıl şekillendirdiğini değerlendirir, NATO ve Avrupa Birliği gibi uluslararası örgütlerin etkisini analiz eder ve bölgenin dış aktörlerle olan etkileşimlerini karşılaştırır.
4. Öğrenciler, Balkanlardaki demokratikleşme sürecini analiz eder, bölgesel güvenlik dinamiklerini değerlendirir ve küreselleşmenin bölge üzerindeki etkisini inceleyerek Balkan siyasetinin geleceğine yönelik olası senaryoları tartışma yeteneği geliştirir.

1. Hafta: Derse Giriş Dersin amaçları, gereklilikleri ve zaman çizelgesi hakkında genel bakış. Balkan jeopolitiğine giriş.
2. Hafta: Balkan Coğrafyası ve Kimliği Balkanların tanımı, bölgesel coğrafya, kültürel ve siyasi kimlik. "Balkanizm" ve "Oryantalizm" kavramları.
3. Hafta: Balkan Siyasetinin Tarihsel Arka Planı Balkanlardaki imparatorlukların (Osmanlı ve Habsburg) yükselişi ve çöküşü. Ulusal kimliklerin oluşumu ve devlet inşa süreçleri.
4. Hafta: Ulus-Devletlerin İnşası Milliyetçilik ve Balkanlar üzerindeki etkisi. Batı Avrupa siyasi ideolojilerinin bölgeye etkisi.
5. Hafta: Komünist Dönem ve Dış Etkiler Balkanlarda komünizmin rolü, Balkan ve Sovyet tarzı komünizm arasındaki farklar, Soğuk Savaş döneminde dış aktörlerin rolü.
6. Hafta: Yugoslavya’nın Dağılması Yugoslavya’nın parçalanmasının nedenleri ve sonuçları. Etnik çatışmalar, dış müdahaleler ve bölgesel güvenlik dinamikleri.
7. Hafta: Yeni Siyasi Yapı Yugoslavya sonrası siyasi dönüşüm, yeni devletlerin ortaya çıkışı, ekonomik yeniden yapılanma ve siyasi istikrar.
8. Hafta: Balkanlarda Demokratikleşme Komünizm sonrası Balkan devletlerindeki siyasi geçişler, AB ve NATO’ya katılım süreçleri ve demokratikleşme sürecindeki zorluklar.
9. Hafta: Küresel Güçlerin Balkanlardaki Rolü Avrupa Birliği, NATO, Rusya, Çin ve ABD'nin bölge siyasetini ve güvenliğini nasıl şekillendirdiği.
10. Hafta: Jeopolitik Çıkarlar ve Balkanların Konumu Bölgesel güvenlik endişeleri, Doğu ile Batı arasındaki stratejik konumlanma ve enerji politikalarının rolü.
11. Hafta: Balkanlar ve Amerika Birleşik Devletleri ABD’nin Balkanlar’daki dış politikası, tarihsel ve güncel ilişkiler, Amerikan güvenlik stratejilerinin bölgeye etkisi.
12. Hafta: Balkanlar İçin Gelecek Senaryoları Bölgedeki olası siyasi, ekonomik ve güvenlik gelişmeleri. AB entegrasyonunun geleceği ve jeopolitik yönelimler.

• Derse Katılım % 25
• Tartışmalara Katılım % 25
• Ödev % 50