SUİ362

İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi \ Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler

3

6

Seçmeli

Türkçe

Bu dersin önkoşulu bulunmamaktadır.

SUİ öğrencileri bölüm seçmelisi olarak, diğer programlar ise kontenjan dahilinde fakülte veya üniversite seçmeli ders olarak alabilir.

Bu ders Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılışından günümüze dek modern Ortadoğu'nun geçirdiği siyasi, iktisadi ve toplumsal dönüşümleri tarihsel bir perspektiften incelemektedir. Ders kapsamında Birinci Dünya Savaşı sonrası dönemde modern ulus devletlerin oluşum süreci, dış güçlerin bölge siyasetindeki rolü, bölgesel aktörlerin dış güçler ve birbirleri ile etkileşimi, devlet-toplum ilişkilerinin temel dinamikleri, bölgenin petrol, siyasal rant ve küresel kapitalizme değişik derecelerde entegrasyonu ile şekillenen politik ekonomisi ile milliyetçilik, İslamcılık ve Pan-Arap milliyetçiliği gibi farklı kimlik arayışları tahlil edilecektir.

William Cleveland, Modern Ortadoğu Tarihi, çev. Mehmet Harmancı, (İstanbul: Agora Kitaplığı, 2008).
Youssef M. Choueiri, Ortadoğu Tarihi, (İstanbul: İnkılap Kitabevi).
Julia Clancy Smith and Charles Smith, The Modern Middle East and North Africa: A History in Documents, (Oxford University Press, 2014).
Albert Hourani, Arap Halkları Tarihi, (İstanbul: İletişim Yayınları, 1997).
Louise Fawcett, International Relations of the Middle East, (Oxford University Press, 2013).
Roger Owen, The Rise and Fall of Arab Presidents for Life, (Harvard University Press, 2012).
Martha Wenger, “Primer: Lebanon’s 15-Year War, 1975-1990”, MERIP 162 (January/February 1990).
Meliha Benli Altunışık, “Ortadoğu ve ABD: Yeni bir Döneme Girilirken”, Ortadoğu Etütleri, Temmuz 2009, 1 (1), 69-81.
MERIP Primer on Palestine, Israel and the Arab-Israeli Conflict, http://www.merip.org/primer-palestine-israel-arab-israeli-conflict-new
Asef Bayat, “Arab Uprisings in the Modern Middle East”, içinde Omnia El Shakry (ed.), Understanding and Teaching the Modern Middle East, (University of Wisconsin Press, 2020), 201-216.
James L. Gelvin, “Arap İsyanlarını Anlamak”, içinde Doğan Çetinkaya (ed.), Ortadoğu: Direniş, Devrim, Emperyalizm, (İstanbul: İletişim Yayınları, 2014), 63-88.
Marc Lynch, “The Arab Uprisings Never Ended”, Foreign Affairs, (January-February 2021), 111-122.

Ders, Birinci Dünya Savaşı'ndan itibaren Ortadoğu siyasetine sistematik bir tarihsel bakış ve tartışma sunmayı ve bölgesel aktörler ile sorunların güncel bir analizini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bölgedeki değişim ve süreklilik dinamiklerini tarihsel dönüm noktaları ve süreçler üzerinden anlamayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda ders, güç geçişi, devlet inşası ile savaş ve küreselleşme gibi temel Uluslararası İlişkiler tartışmalarını Ortadoğu'nun tarihsel analizine entegre etmektedir. Bu tematik konular, ayrıca Mısır, Suriye, Lübnan, Irak, Ürdün, Suudi Arabistan, Filistin, İsrail ve İran gibi Arap ve Arap olmayan bölge ülkelerinin tarihsel deneyimlerine ilişkin tekil vaka çalışmaları ile örneklendirilecektir

1. Öğrenciler, modern Orta Doğu tarihinin ve bölgesel siyasetin kritik tarihsel kavşakları ve şahsiyetleri hakkında bilgi edinir ve bölgenin geçirdiği tarihsel dönüşümün devlet, toplum ve bölge ülkelerinin dış politikalarına etkisini öğrenir.
2. Öğrenciler, Soğuk Savaş, Soğuk Savaş Sonrası, 11 Eylül Sonrası ve Arap Ayaklanmaları Sonrası dönemler üzerinden yapılan kategorizasyonlar ile Ortadoğu tarihi ile Uluslararası Siyaset arasında bağlantılar kurar. Alan Çalışmalarına dair bilgi edinirken, temel disiplindeki bilgilerini kullanır, derinleştirir.
3. Öğrenciler, özellikle Tarih alanına yaslanan bilgiler ile disiplinlerarası bir bakış açısı kazanır. Bölgede siyaset ve toplumu, Siyaset Bilimi, Uluslararası İlişkiler ve Tarih gibi disiplinlerin bilgi ve yaklaşımlarını harmanlayarak yorumlayabilir.

1. Hafta: Tanışma
2. Hafta: “Ortadoğu”: coğrafi sınırlar, siyasal tanımlar ve akademik yaklaşımlar & 18 ve 19. yüzyılda Osmanlı, İran ve Mısır'da reform ve dönüşüm
3. Hafta: Birinci Dünya Savaşı ve Ortadoğu
4. Hafta: Savaş Sonrası Ortadoğu-I: İngiliz mandası altındaki ülkeler (Mısır, Irak, Ürdün)
5. Hafta: Savaş Sonrası Ortadoğu-II-Ülke incelemeleri:Fransız manda yönetimi altında ülkeler (Suriye ve Lübnan) & Manda tecrübesi olmayan ülke incelemeleri: Suudi Arabistan ve İran
6. Hafta:İkinci Dünya Savaşı’nın Sonundan 1970’lere Kadar “Bağımsız” Ortadoğu: Soğuk Savaş ve Pan-Arabizm
7. Hafta: Arap-İsrail Meselesi: Savaş ve Barışın Dinamikleri & Toplumsal Dönüşüm
8. Hafta: 1970’lerden 1990’lara Ortadoğu: Lübnan İç Savaşı & Suriye ve Irak’ta otoriter rejimlerin konsolidasyonu
9. Hafta: Ortadoğu’nun Ekonomi Politiği & Petrol Çağı: Kalkınma ve Arap Yarımadası’nın Dönüşümü
10. Hafta: İran Devrimi ve Ortadoğu’da Siyasal İslam’ın yükselişi
11. Hafta: Soğuk Savaş Sonrası Dönemde Ortadoğu: Filistin İntifadası ve Barış Süreci & 1990-1991 Körfez Krizinden 11 Eylül’e Giden Yol
12. Hafta: “Arap Baharı” ve Ortadoğu

• Derse Katılım % 15
• Ara Sınav % 40
• Final % 45